Một số địa danh thuộc quận Hoàng Mai

Lịch sử hình thành và phát triển:

Hoàng Mai xưa kia là một vùng quê rộng lớn với nhiều ao hồ, đồng ruộng và xóm làng. Người dân nơi đây sinh sống bằng nghề trồng cây mai lấy quả gọi là quả mơ (mai tiếng Hán có nghĩa là mơ). Vì thế mà vùng này còn có tên Nôm là Kẻ Mơ và tên chữ là Cổ Mai.

Năm 1390, tướng Trần Khát Chân lập công lớn bắn chết Chế Bồng Nga trên sông Hải Triều (sông Luộc) cứu thành Thăng Long khỏi bị quân Chiêm tàn phá. Ghi nhớ công ơn của vị tướng tài ba, vua Trần Thuận Tông đã lấy ấp Cổ Mai phong thưởng cho Trần Khát Chân và Trần Hãn. Trải qua nhiều năm thăng trầm, những người dân sống ở làng Tương Mai, Khuyến Lương, Yên Duyên vẫn thờ Trần Khát Chân làm Thành Hoàng làng, như một chứng tích của lịch sử hàng trăm năm dựng nước và giữ nước.

Theo bản đồ tỉnh thành Hà Nội, vẽ năm 1831, ở phía Nam kinh thành còn có các cửa ô Kim Hoa, ô Yên Ninh, ô Thanh Lãng,… thuộc huyện Vĩnh Thuận, đó là vành đai bắt đầu của Cổ Mai, tiếp giáp với huyện Thọ Xuân nội thành. Ngày 6/11/2003, Chính phủ ban hành Nghị định số 132/NĐ-CP về việc điều chỉnh địa giới hành chính để thành lập các phường thuộc quận Long Biên, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội. Theo Nghị định, quận Hoàng Mai gồm 14 phường là Hoàng Liệt, Yên Sở, Vĩnh Hưng, Định Công, Đại Kim, Thịnh Liệt, Thanh Trì, Lĩnh Nam, Trần Phú, Mai Động, Tương Mai, Tân Mai, Giáp Bát, Hoàng Văn Thụ.

Hoàng Mai là một quận nội thành nằm ở phía Nam của thành phố Hà Nội. Đây là quận có diện tích lớn thứ tư của thành phố (sau các quận Long Biên, Hà Đông và Bắc Từ Liêm) và có dân số đông nhất trong số 30 quận, huyện, thị xã thuộc thành phố Hà Nội. Quận Hoàng Mai có vị trí tiếp giáp cụ thể như sau:

Tọa lạc ở vị trí giao thoa giữa vùng kinh tế Thủ đô và các tỉnh lân cận, quận Hoàng Mai kết nối thuận tiện, dễ dàng với các khu vực khác của thành phố Hà Nội cũng như các tỉnh Thái Bình, Nam Định, Hải Dương, Hưng Yên, Bắc Ninh, Hải Phòng, Thanh Hóa, Nghệ An. Sự kết nối này được thực hiện thông qua các tuyến giao thông huyết mạch như đường Giải Phóng, cao tốc Pháp Vân – Cầu Giẽ, Quốc lộ 1A, đường sắt Bắc Nam, Vành đai 3, Vành đai 2. đường Yên Duyên – Lĩnh Nam, Tam Trinh,…

Sau 20 năm xây dựng và phát triển, quận Hoàng Mai đã nỗ lực giành nhiều kết quả quan trọng. Nổi bật là giá trị sản xuất hàng năm của quận liên tục duy trì tốc độ tăng trưởng đạt 2 con số, từ 10,06% đến 16,5%/năm, bảo đảm phát triển kinh tế ổn định, bền vững. Tổng thu ngân sách sau 20 năm thực hiện đạt gần 54 000 tỷ đồng, tăng thu hàng năm bình quân đạt 9%. Nguồn lực cho đầu tư phát triển tăng dần hằng năm, quận đã triển khai 817 dự án đầu tư vớ tổng mức đầu tư gần 70 000 tỷ đồng. Đến nay, trên địa bàn quận không còn hộ nghèo.

Để đạt được những thành tựu đó, là cả sự nỗ lực của lãnh đạo và bộ máy chính quyền điều hành quận Hoàng Mai. Cấp ủy, chính quyền nâng cao vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, Đảng viên, trước hết là cán bộ quản lý gắn liền với thực hiện Chỉ thị 24 ngày 7/8/2023 của Thành ủy về “Tăng cường kỷ cươn, kỷ luật, trách nhiệm giải quyết công việc trong hệ thống chính trị thành phố Hà Nội”. Xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị các cấp thực sự trong sạch, vững manh; trong từng giai đoạn cụ thể, bên cạnh việc lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện, cần lựa chọn nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm, có tính lan tỏa để chỉ đạo thực hiện. Bên cạnh đó, quận Hoàng Mai đã phát huy và khai thác hiệu quả lợi thế, khơi thông các nguồn lực để đẩy mạnh phát triển kinh tế – xã hội, quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho các thành phần kinh tế cung phát triển; khuyến khích, thu hút, tạo cơ hội để các doanh nghiệp lớn vào đầu tư trên địa bàn quận; bảo đảm kinh tế tiếp tục tăng trưởng nhanh và bền vững.

Danh sách các phường thuộc quận Hoàng Mai (Hà Nội):

Quận Hoàng Mai đi vào hoạt động kể từ ngày 01/01/2004 theo Nghị định số 132/2003/NĐ-CP ngày 06/11/2003 của Chính phủ. Quận Hoàng Mai có diện tích đất tự nhiên là 4 104, 10 ha và 187 332 nhân khẩu. Quận Hoàng Mai là quận có diện tích lớn thứ tư của Thành phố Hà Nội. Dân số đông nhất trong 30 quận, huyện, thị xã thuộc Thành phố Hà Nội. Quận Hoàng Mai có 14 đơn vị hành chính trực thuộc gồm các phường: Hoàng Liệt, Yên Sở, Vĩnh Hưng, Định Công, Đại Kim, Thịnh Liệt, Thanh Trì, Lĩnh Nam, Trần Phú, Mai Động, Tương Mai, Tân Mai, Giáp Bát, Hoàng Văn Thụ

Văn hóa – di tích, danh thắng:

Cũng như những vùng đất trù phú có cư dân sinh sống lâu đời, quận Hoàng Mai là một kho tàng chứa đựng những di tích lịch sử, những huyền sử, truyền thuyết được lưu giữ quan hàng ngàn năm. Ở làng Mai Động có đình thờ Tam Trinh, vị tướng, nhà giáo và còn truyền dạy nghê đấu vật cho thanh niên. Ở vùng quanh đầm Đại Từ, cả 7 làng (thuộc phường Đại Kim, Hoàng Liệt) đều có đền thờ Bỏ Ninh Vương, học trò Thủy Thần của Chu Văn An, người đã nêu cao truyền thống tôn sư trọng đạo và truyền thống thương dân. Bên cạnh Đền Lừ còn có đền thờ đức thánh Trần Hưng Đạo mà dân Hoàng Mai kính trọng gọi lễ hội đền này là ngày Giỗ Cha vào tháng Tám âm lịch.

Hoàng Mai còn là nơi khởi điểm của nhiều nghê truyền thống như nghề làm quạt ở làng Lủ, nghề dát bạc ở làng Giáp Lục, nghề kim hoàn ở phường Định Công. Tại Định Công hiện có đền thờ ba anh em họ Trần là Tổ của nghề kim hoàn Việt Nam. Hoàng Mai còn là nơi khởi nguồn của nhiều món ăn ngon sau này trở thành đặc sản nổi tiếng đất Hà Thành như bánh cuốn Thanh Trì, rượu Hoàng Mai, bún Tứ Kỳ, bún ốc Pháp Vân,..được dân gian xưa vẫn nói :”Rượu làng Mơ/Cờ Mộ Trạch” hay “Rượu làng Mơ/Thơ Kẻ Lủ.”

Bản đồ quy hoạch sử dụng đất quận Hoàng Mai (Hà Nội):

Tại Quyết định số 512/QĐ-UBND, UBND Thành phố Hà Nội phê duyệt tổng diện tích đất nông nghiệp của quận Hoàng Mai được phân bổ hơn 686 ha, đất phi nông nghiệp hơn 3 333 ha. Kế hoạch thu hồi các loại đất trên địa bàn đối với đất nông nghiệp là 151,3 ha, đất phi nông nghiệp hơn 105,7 ha. Kế hoạch chuyển mục đích sử dụng  đất của quận đối với đất nông nghiệp sang phi nông nghiệp là 153,5 ha, đất phi nông nghiệp không phải đất ở chuyển sang đất ở hơn 38,8 ha. Đối với danh mục các công trình, dự án nằm trong kế hoạch sử dụng đất năm 2024 của quận Hoàng Mai kèm theo là 142 công trình, dự án với tổng diện tích hơn 309,5 ha. UBND Thành phố giao UBND quận Hoàng Mai tổ chức công bố, công khai kế hoạch sử dụng đất theo đúng quy định của pháp luật về đất đai, thực hiện thu hồi đất theo đúng kế hoạch sử dụng đất đã phê duyệt; tổ chức kiểm tra thực hiện kế hoach sử dụng đất; phát hiện và xử lý kịp thời các trường hợp vi phạm kế hoạch sử dụng đất; tăng cường kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện kế hoạch sử dụng đất bảo đảm tính khả thi của kế hoạch sử dụng đất năm 2024.

Đồng chí Nguyễn Tuấn Anh, Uỷ viên Ban Thường vụ Quận uỷ, Trưởng ban Tuyên giáo Quận uỷ trao quyết định công bố chi bộ quân sự phường Đại Kim

Đảng ủy phường Đại Kim xây dựng Đề án số 08-ĐA/ĐU, ngày 22-12-2023 về thành lập chi bộ Quân sự phường nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương và nâng cao chất lượng lực lượng dân quân trên địa bàn phường, góp phần đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân ngày càng vững chắc.

Tại buổi lễ, đồng chí Cung Thị Hồng Loan, phó bí thư Đảng ủy công bố Quyết định thành lập chi bộ Quân sự phường trực thuộc Đảng bộ phường Đại Kim gồm 13 đảng viên; chỉ định cấp ủy 03 đồng chí, đồng chí Bùi Thị Kim Khuê, Bí thư Đảng ủy, Chính trị viên Ban Chỉ huy Quân sự phường giữ chức danh Bí thư chi bộ; đồng chí Nguyễn Ngọc Năm, Đảng ủy viên, Chỉ huy trưởng BCH Quân sự phường, giữ chức danh phó bí thư chi bộ; đồng chí Nguyễn Thị Thu Hương, Chính trị viên phó, Bí thư đoàn thanh niên, chi ủy viên.

Phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ, đồng chí Nguyễn Tuấn An, Trưởng Ban Tuyên giáo Quận ủy yêu cầu, Chi bộ Quân sự phường sớm xây dựng quy chế hoạt động, phân công nhiệm vụ cho cấp ủy, đảng viên; thực hiện nghiêm túc chế độ sinh hoạt thường kỳ hàng tháng, sinh hoạt chuyên đề theo quý đảm bảo nguyên tắc tập trung dân chủ trong sinh hoạt Đảng.

Đồng chí Bùi Thị Kim Khuê bí thư chi bộ Quân sự phường phát biểu nhận nhiệm vụ và xác định cùng các đồng chí đảng viên triển khai thực hiện có hiệu quả công tác xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, tuyên truyền, động viên nhân dân chấp hành chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ chính trị của phường Đại Kim góp phần hoàn thành các chỉ tiêu phát triển kinh tế, văn hóa xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng hàng năm.

Lễ công bố quyết định thành lập chi bộ Quân sự phường Thịnh Liệt

* Đảng ủy phường Thịnh Liệt trang trọng tổ chức Lễ công bố quyết định thành lập Chi bộ Quân sự phường.

Theo quyết định, Chi bộ Quân sự phường có 09 đảng viên chính thức, cấp ủy gồm 03 đồng chí (đồng chí Nguyễn Kiến Thuận, Bí thư Đảng ủy, Bí thư chi bộ; đồng chí Lê Anh Trung, Chỉ huy trưởng, Phó Bí thư chi bộ; đồng chí Nguyễn Mậu Thành, Bí thư Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Chi ủy viên).

Tại buổi lễ, Trung tá Đỗ Quang Nghĩa, Chính trị viên BCHQS Quận đã chúc mừng Chi bộ Quân sự phường; đồng thời đề nghị Đảng ủy phường tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương và nâng cao chất lượng lực lượng dân quân trên địa bàn phường, góp phần đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân ngày càng vững chắc.

Phát biểu nhận nhiệm vụ đồng chí Nguyễn Kiến Thuận, Bí thư Đảng ủy, Bí thư chi bộ, cảm ơn sự quan tâm, động viên của BCH Quân sự Quận và Đảng ủy phường, xây dựng chi bộ trong sạch, vững mạnh; nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của chi ủy, chi bộ và đội ngũ cán bộ, đảng viên; thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình; đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, bảo đảm tính lãnh đạo, tính giáo dục, tính chiến đấu của chi ủy, chi bộ, đáp ứng yêu cầu và nhiệm vụ trong tình hình mới. Đồng thời, giáo dục, rèn luyện đội ngũ đảng viên nêu cao vai trò tiên phong, gương mẫu, thực hiện tốt nhiệm vụ được giao; chi ủy, chi bộ xây dựng kế hoạch, biện pháp quản lý đảng viên, phân công nhiệm vụ và tạo điều kiện cho đảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Lễ công bố quyết định thành lập Chi bộ Quân sự phường Tân Mai

* Đảng ủy phường Tân Mai đã trang trọng tổ chức Lễ công bố quyết định thành lập Chi bộ Quân sự phường.

Tại buổi Lễ, đồng chí Nguyễn Văn Huy, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy phường đã công bố Quyết định số 108-QĐ/ĐU ngày 26-12-2023 của Đảng ủy phường Tân Mai về việc thành lập Chi bộ Quân sự phường Tân Mai gồm 11 đảng viên; Chỉ định cấp ủy chi bộ Quân sự phường gồm 3 đồng chí. Đồng chí Triệu Hải Vân, Bí thư Đảng ủy, Chính trị viên Ban chỉ huy Quân sự phường giữ chức vụ Bí thư chi bộ; đồng chí Lê Hoàng Nam, Chỉ huy trưởng Quân sự phường giữ chức vụ Phó Bí thư chi bộ; đồng chí Nguyễn Vũ Hoàng, Bí thư đoàn TNCS Hồ Chí Minh giữ chức vụ Chi ủy viên chi bộ.

Lễ công bố Quyết định thành lập chi bộ Quân sự phường Mai Động

* Đảng ủy phường Mai Động long trọng tổ chức lễ công bố Quyết định thành lập chi bộ Quân sự phường. Đồng chí Trần Văn Huấn, Uỷ viên Ban Thường vụ Quận ủy, Chỉ huy trưởng Ban chỉ huy Quân sự Quận Hoàng Mai dự buổi lễ.

Tại buổi lễ, Đảng ủy phường đã công bố Quyết định thành lập chi bộ Quân sự phường trực thuộc Đảng bộ phường Mai Động gồm 09 đảng viên. Đồng chí Đặng Thị Thanh Bình, Quận ủy viên, Bí thư Đảng ủy phường, Chính trị viên được chỉ định giữ chức vụ Bí thư Chi bộ; đồng chí Đỗ Tiến Đạt, Chỉ huy Trưởng BCH quân sự phường giữ chức vụ Phó Bí thư chi bộ, đồng chí Trương Sỹ Đạt, Bí thư Đoàn Thanh niên, Chính trị viên phó làm Chi ủy viên và 06 đảng viên là các đồng chí tổ đội trưởng, dân quân trên địa bàn phường.